, AKTUALNE TRENDY W TECHNOLOGIACH PRODUKCJI ROŚLINNYCH SUROWCÓW PASZOWYCH, Rolnictwo, ląki 

AKTUALNE TRENDY W TECHNOLOGIACH ...

AKTUALNE TRENDY W TECHNOLOGIACH PRODUKCJI ROŚLINNYCH SUROWCÓW PASZOWYCH, Rolnictwo, ląki
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
PA M IĘTNIKPUŁAWSKI
ZESZYT147
2008
PIOTRGOLIŃSKI
KatedraŁąkarstwa
UniwersytetPrzyrodniczywPoznaniu
AKTUALNETRENDYWTECHNOLOGIACHPRODUKCJIROŚLINNYCH
SUROWCÓWPASZOWYCH
Currenttrendsinproductiontechnologiesoffodderplantrawmaterials
ABSTRAKT:Wartykuleprzeglądowymscharakteryzowanoaktualnetrendywtechnologiachpro
dukcjiroślinnychsurowcówpaszowych,zarównonaużytkachzielonych,jakiwodniesieniudoinnych
uprawpastewnych.Stwierdzono,żetechnologieprodukcjiroślinnychsurowcówpaszowychsąwdu
żymstopniuuzależnioneodczynnikówbiologicznychiśrodowiskowych.Szczególneznaczeniemają
odmianyhodowlaneposzczególnychgatunkówroślinpastewnychzespecyfi kąichwłaściwościmorfo
logicznobiologicznychorazjakośćsiedliskaglebowego,wjakimprowadzonajestichuprawa.Aktual
netrendywpozyskiwaniuroślinnychsurowcówpaszowychzmierzająwkierunkuzwiększeniaplonu
ijegojakościzpunktuwidzeniazaspokojeniapotrzebżywieniowychprzeżuwaczyorazprzydatno
ścidokonserwacji,atakżezwiększeniaefektywnościekonomicznejpasz,głównieprzezobniżenie
kosztówjednostkowychprodukcjisuchejmasy,białkaienergii.Wdobieupowszechnianiasięzrów
noważonychsystemówgospodarowaniawrolnictwiedoskonalenietechnologiiprodukcjipaszwco
razwiększymstopniuuwzględniaaspektśrodowiskowy,zwłaszczawodniesieniudoochronywód
iokrywyglebowej.Ponadto,wpozyskiwaniuroślinnychsurowcówpaszowych,głównieztrwałych
użytkówzielonych,zwracasięostatniouwagęnaochronęróżnorodnościbiologicznejwekosystemach
rolniczych.
sþowa kluczowe Î
key words:
technologiaprodukcji–
productiontechnology
,roślinnesurowcepaszowe–
fodderplantrawmate
rials
,trwałeużytkizielone–
permanentgrasslands
,renowacja–
renovation
,mieszankatrawiastomo
tylkowata–
grasslegumemixture
,roślinypastewne–
fodderplants
WSTĘP
Rślinnesurowcepaszowesąprodukowanenatrwałychużytkachzielonychoraz
nagruntachornych,zarównowploniegłównym,jakiwmiędzyplonach.Wprocesie
ichpozyskiwaniaważnąrolęodgrywastosowanatechnologia,czyliproceswykona
niawustalonejkolejnościoperacjiizabiegówpratoiagrotechnicznychprowadzący
douzyskaniaefektówprodukcyjnych.Determinujeonawdużymstopniuilośćija
kośćprodukowanychpaszobjętościowychdlaprzeżuwaczy.Ztegowzględuważne
jestposzukiwanieinnowacjitechnologicznych,dziękiktórymwyprodukowanepasze
mogąbyćwefektywnysposóbprzetworzonenarynkowesurowcezwierzęce.
68
KatedraŁąkarstwa–UPPoznań
[2]
Clemniniejszegoopracowaniajestcharakterystykaaktualnychtrendówwtechno
logiachprodukcjiroślinnychsurowcówpaszowych.
TRWAŁEUŻYTKIZIELONE
Łkiipastwiskamogądostarczaćdużychilościwysokowartościowejpaszypod
stawowejdlazwierząttrawożernych.Warunkiemwysokiejprodukcyjnościtrwałych
użytkówzielonychjestracjonalnenawożenie,stosowanieprawidłowejpielęgnacji
orazokresowejrenowacji.Innowacjetechnologiczneukierunkowanesąaktualnie
wgłównejmierzenaodnawianieużytkówzielonychipoprawęichskładubotanicz
nego.Doskonaleniemetodrenowacyjnychjestszczególnieważnewgospodarstwach
mlecznych,wktórychniezbędnesąpaszeodoskonałychparametrachjakościowych.
Sośródaktywnychmetodrenowacjiużytkówzielonych,zwykorzystaniemnasion
trawiroślinmotylkowatych,wyróżniasiępodsiew(tzw.częściowąrenowacjędarni)
orazzasiew(tzw.całkowitąrenowacjędarni).Oskutecznościpodsiewudecydujewiele
czynników,zktórychnajważniejszymjesttechnikajegowykonania(2,16,32,46).
Wtymzakresieaktualnymtrendemjeststosowaniespecjalnychsiewnikówwpro
wadzającychnasionabezpośredniodoglebyzapomocąróżnychsekcjiwysiewa
jących,np.talerzowych,nożowychlubredlicowych,wpołączeniuzodpowiednim
przygotowaniemdarniorazpielęgnacjąrunipowykonaniuzabiegu.Wpowodzeniu
podsiewuogromneznaczeniemadobórodpowiednichgatunkóworazodmianho
dowlanych,wyróżniającychsięzdolnościąszybkiejinstalacjiwstarejdarni(20,24,
33,56).Nowościąjestniewątpliwiestosowaniedopodsiewumieszanekodmiano
wych
Loliumperenne
(3).Podstawąichtworzeniajestspecyfi kawłaściwościbiolo
gicznychichemicznychodmian,któredeterminująplonijakośćpaszy.Szczególnie
cennewmieszankachjestzróżnicowanieploidalneifenologiczneodmianżycicy
trwałej,któredecydujeorównomiernościpodażypaszywokresiewegetacji.Jak
wskazująwynikibadańwłasnych(rys.1),podsiewpastwiskamieszankamiodmian
Loliumperenne
wpływakorzystnienaichudziałwrunizarównowrokupodsiewu,
jakiwpierwszymrokuużytkowania.Wefekciestwierdzonotakżepoprawęskładu
chemicznegoruni,zwłaszczawodniesieniudobiałka,ligninimagnezu.Wdoborze
trawdopodsiewuaktualnymtrendemjestwykorzystaniegatunkówkrótkotrwałych,
życicywielokwiatowej,mieszańcowejorazmieszańcówmiędzyrodzajowych
Lo
lium
i
Festuca
,mimokoniecznościczęstszegoichwsiewaniawruńtrwałychłąk
(52).Korzyścizwiązanezwiększymplonowaniemijakościąrunitakichłąksąjed
nakwiększeodnakładów.
Mtodapodsiewuumożliwiarównieżwzbogacanieruniużytkówzielonych
wroślinymotylkowate(44,45,61).Skutecznośćpodsiewuwprzypadkutejgru
pyroślinzwiększająróżnezabiegiograniczającekonkurencyjnośćdarnipierwot
nej.Uzyskanewynikibadańwłasnychwskazująnakorzystneefektyprzygotowania
darnipastwiskpołożonychwsiedliskachglebmurszowychwpodsiewie
Trifolium
 [3]
Aktualnetrendywtechnologiachprodukcjiroślinnychsurowcówpaszowych–P.Goliński
69
1
2
3
4
5
6
odmianyiichmieszanki;cultivarsandtheirmixtures
1–Anna,2–Anna+Maja,3–Barylou,4–Barylou+Barlano+Barezane
niskiekoszenie;lowcutting
opryskReglone;sprayingwithReglone
Rys.1.Udział
Loliumperenne
wrunipastwiska(%)wzależnościodpodsianychodmian
lubichmieszanek(21)
Shareof
Loliumperenne
inpasturesward(%)dependingonoverdrilledcultivarsandtheirmixtures
repens
(17).Okazujesię,żenajlepsząefektywnośćwprowadzaniakoniczynybiałej
dorunipastwiskuzyskujesięstosującprzedpodsiewemglebogryzarkę,któranisz
czypłytkokorzeniącesięchwasty,zwłaszcza
Poatrivialis
,orazczęściowoodsłania
glebę,costwarzalepszewarunkidlapoczątkowegowzrostuirozwojusiewekko
niczyny(tab.1).Niecogorszewynikistwierdzonowprzypadkustosowaniabrony
aktywnej,opryskuRegloneiniskiegoprzykoszeniaruniprzedpodsiewem.
Tabela1
Wpływmetodprzygotowaniadarniprzedpodsiewemnaudział
Trifoliumrepens
wruni
ijejplonowanie(17)
Effectofmethodsofsodpreparationbeforeoverdrillingonproportionof
Trifoliumrepens
intheswardandDMyield
Sposób
przygotowaniadarni
Methods
ofsodpreparation
Udziałwruni(%)
Proportioninthesward(%)
Plonroczny(ts.m.ha
1
)
Ye a rlyyield(tDMha
1
)
Alice Barbian Haifa
średnio
average
Alice Barbian Haifa
średnio
average
Kontrola
Control
7,6
8,5
7,1
7,7
7,84
7,43
7,06
7,44
Bronaaktywna
Pendulumharrow
23,4
25,6
26,2
25,1
8,45
8,15
8,34
8,31
Niskiekoszenie
Lowcutting
10,4
12,3
10,0
10,9
7,95
7,48
7,17
7,53
OpryskReglone
Sprayingwith
Reglone
14,1
15,8
16,0
15,3
8,14
7,42
7,59
7,72
Glebogryzarka
Rototiller
29,0
32,5
30,6
30,7
8,75
8,28
8,50
8,51
70
KatedraŁąkarstwa–UPPoznań
[4]
nymelementemtechnologicznymzwiększającymskutecznośćpodsiewuużytków
zielonych,szczególniekoniczynami,jestwielowarstwoweotoczkowanienasion,m.in.
wsystemieAgricote.Dziękizaopatrzeniunasionwodpowiednieszczepy
Rhizobium
,
makroimikroelementy,fungicydyorazstymulatorywzrostusiewkiodznaczająsię
większąkonkurencyjnościąwstosunkudoroślinnościzestarejdarni.Wefekcieuzy
skujesięlepsząobsadęroślinnajednostcepowierzchniorazwiększyudziałkoniczyny
wruniwrokupodsiewuikolejnychlatachużytkowaniawporównaniuzestosowaniem
tradycyjnegomateriałusiewnego.
Atualnymtrendemwcałkowitejrenowacjidarni,polegającejnazniszczeniustarej
roślinnościiwysiewienowejmieszanki,jesttzw.„orkachemiczna”zwykorzystaniem
herbicydównieselektywnych.Wmetodzietejkoniecznejestjednakposiadaniespecja
listycznychsiewnikówdosiewówbezpośrednich,takichsamychjakwmetodziepod
siewu.Wrazieichbrakuzalecasięuprawępowierzchniowąpoprzezpłytkiespulchnie
nieglebyglebogryzarkąiwysiewnasionsiewnikiemtradycyjnym.
nymważnymelementemskutecznejcałkowitejrenowacjidarnijestwłaściwy
dobórkomponentówdomieszanek(23).Zestawgatunkówwmieszancepowinien
uwzględniaćwarunkisiedliskoweorazzamierzonysposób,okresiintensywnośćużyt
kowania.Mieszankizalecasiękomponowaćoddzielniedlakażdegoobiektuzwykorzy
staniemspecyfi kiodmianowej.Takisposóbpostępowaniajestpraktykowanywwielu
krajachzachodnioeuropejskichzwykorzystaniemoprogramowaniakomputerowego,
np.GrassMix.Aktualnienanaszymrynkudostępnesąofertyhandlowefi rmnasien
nych,któreproponujągotowemieszankizkrótkącharakterystykąichprzeznaczenia.
Nowościąwtychkompozycjachjeststosowaniekilkuzróżnicowanychfenologicznie
odmianposzczególnychgatunkówtrawimotylkowatychorazuwzględnianiespecy
fik iichskładuchemicznego,copozwalaprodukowaćruńozwiększonejzawartości
energii,białkalubwłókna.Wbadaniachwłasnych(21)udowodniono,żemieszanka
odmian
Trifoliumrepens
Barbian+Alice+Haifa,zamiastodmianyBarbian,zwiększa
udziałtegogatunkuwruni,cokorzystniewpływanaprodukcyjnośćpastwiskaiskład
chemicznyruni,azwłaszczanazawartośćbiałka,ligninimagnezu(tab.2).
Tabela2
Wpływmieszanekodmianowych
Trifoliumrepens
naskładchemicznyrunipastwiska(gkg
1
s.m.);(21)
Effectofcultivarsmixturesof
Trifoliumrepens
onchemicalcompositionofpasturesward(gkg
1
DM)
Odmianalubmieszanka
odmian
Cultivarorcultivars
mixture
Białko
ogólne
Crude
protein
Cukry
Sugars
Celuloza
Cellulose
Ligniny
Lignins
Caogólny
Catotal
Mgogólny
Mgtotal
Barbian
196,9
38,1
200,2
20,7
14,77
2,85
Barbian+Alice+Haifa
209,1
36,8
195,1
20,7
15,25
3,32
NIR;LSD(0,05)
2,356
ns
2,483
ns
ns
0,210
[5]
Aktualnetrendywtechnologiachprodukcjiroślinnychsurowcówpaszowych–P.Goliński
71
Zwalczaniechwastówzapomocąherbicydówselektywnychzaliczasięzarówno
dozabiegówpielęgnacyjnychnałąkachipastwiskach,jakidometodrenowacji
runipierwotnej.Aktualnymtrendemwaplikacjiherbicydównatrwałychużytkach
zielonychjeststosowaniemieszanekherbicydowychzwykorzystaniempochodnych
fenoksykwasówiStarane250EC,któremająmożliwośćzwalczaniajednocześnie
kilkugatunkówchwastów.Dużąskutecznościącharakteryzująsięzarejestrowane
ostatniopreparatyFernando225ECiRancho242EC,eliminująceszereguciąż
liwychchwastówpojawiającychsięwruni,np.ostrożenie,pokrzywę,szczawie
imniszekpospolity.Wtechnicestosowaniaherbicydównowościąjestwykorzysta
niemazaczyręcznychizawieszanych,nasączonychherbicydaminieselektywnymi,
np.Roundupem.Dziękimazaczomzawieszonymnaciągnikumożnaskutecznie
zwalczaćchwastywyrastająceponadgłównąmasęruni,zwłaszczawdrugimodro
ście,m.in.baldaszkowate.
Sabilnośćskładubotaniczegoruniużytkówzielonychorazpowodzenierenowacji
wdużejmierzezależyoduregulowanegoodczynugleby(18).Większośćtrawpastew
nychoptimumrozwojoweznajdujeprzypHglebywzakresie5,5–6,5.Wprzypadku
zbytniskiegoodczynu(pHponiżej4,5)należyzastosowaćwapnowanie.Niewątpliwą
nowościąwtymzakresiejestuwzględnienieformytlenkowejwapniawnawozach.Za
letątestowanychmieszaninwapnatlenkowegozwęglanowymjestszybkośćoddzia
ływanianaroślinnośćłąkowąwwarunkachpowierzchniowegostosowanianawozu
nadarńorazmożliwośćichgranulacji,coprzyczyniasięniewątpliwiedodokładno
ściaplikacjinawozu.
Otymalnywzrostirozwójroślinłąkowychjestmożliwywwarunkachpełnego
pokryciaichzapotrzebowanianawszystkieskładnikipokarmoweiprzysystema
tycznymichdostarczaniuwokresiewegetacji.Wprocesieodżywianiaroślinłąko
wychszczególnąrolęspełniająnawozymineralne.Obecnieprzemysłnawozowy
oferujerozległągamęnawozówwieloskładnikowych.Wefekciebadańwłasnych
stwierdzono,żestosowanietychnawozówniezwiększałoistotnieplonuruniżyci
cowejwporównaniuztradycyjnymsposobemnawożenia,jednakżeprzyniosłoono
korzystnezmianywskładziechemicznymroślin,m.in.wodniesieniudomagnezu
(34).
nymtrendemwnawożeniuużytkówzielonychjestdokarmianie dolistne,
któretraktujesięjakoformęszybkiegozasileniaroślinwskładnikipokarmowe
iwzbogaceniaichskładuchemicznego.Korzystnedziałanienawozówpłynnychna
plon,składbotanicznyiwartośćpokarmowąruniczynijeużytecznymiszczególnie
wnawożeniupastwisk(35).Innowacjąwnawożeniuużytkówzielonych,zwłaszcza
azotemipotasem,którestosujesięwdawkachdzielonychpododrosty,jesttzw.
kondycjonowanienawozów.Przykłademsąnawozyazotowepokrytesubstancjami
słaboprzepuszczającymiwodęlubwysyconeolejamiodpadowymizprzemysługu
mowego.Wefekcieuzyskujesiępowolneuwalnianieazotuznawozów,coumoż
liwiastosowaniewiększychjednorazowychdawekbezryzykaprzekroczenianorm
zawartościazotanówwruni.
  [ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • dodatni.htw.pl