ANSELM GRUN - KSIĘGA ODPOWIEDZI NA ...ANSELM GRUN - KSIĘGA ODPOWIEDZI NA TRUDNE PYTANIA, warto poczytać
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
1 ŻYCIA PYTANIA PROWOKACYJNE PYTANIA ODPOWIEDZI NA PYTANIA 6. POSZEDŁBYM DO KOŚCIOŁA, ALE… ODPOWIEDZI NAUKI PROWOKACYJNE PYTANIA KSIĘGA ODPOWIEDZI Autor Wydawca JEDNOŚĆ HERDER SPIS TREŚCI 1. Czy szczęście jest zawsze tylko chwilowe? 2. Czy mam szukać swego szczęścia? A może szczęście samo mnie jakoś znajdzie? 3. Czy zadowolenie jest najważniejsze? 4. Czy można być szczęśliwym, nawet jeśli życie zsyła na nas nieszczęście? 5. Dlaczego religia zakazuje wszystkiego, co sprawia przyjemność? 6. Co daje wdzięczność jako postawa życiowa, skoro istnieje tak dużo zła? 7. Dlaczego mam dążyć do miłości, skoro tak często jest chaotyczna i bolesna? 8. Czy miłość Boża i miłość między ludźmi jest tym samym? 9. Jak mogę uciec od banalności i rutyny swojego życia? 10. Jak mogę się cieszyć życiem w obliczu trudów codzienności? 11. Mój czas jest rozdarty z powodu zbyt wielu wymagań. W jaki sposób mogę go sensownie kształtować? 12. Jak znajdę wewnętrzny spokój? 13. Tak wiele związków się rozpada. Co zrobić, by były udane? 14. Czy prawdziwe pojednanie możliwe jest także po głębokich zranieniach? 15. Co jest ważniejsze: wierność sobie czy wierność drugiemu człowiekowi? 16. Jak mogę przezwyciężyć wewnętrzne rozdarcie i doświadczyć wewnętrznej spójności? 17. Jak mogę odnaleźć sam siebie, nie odgraniczając się przy tym zbytnio od innych? 18. Czy powinienem się oderwać od mojego Ja, czy też powinienem raczej coraz bardziej stawać się sobą? 2 19. Wciąż doświadczam moich granic, mojego strachu - kto uwolni mnie od tego, tutaj i teraz? 20. Wciąż za czymś tęsknię - czy to się kiedykolwiek skończy? 21. Dlaczego właściwie żyję? Czy nie zawdzięczam mojego życia czystemu przypadkowi? 22. Dlaczego żyjemy, skoro musimy umrzeć? 23. Co jest przed naszą egzystencją? Co przychodzi po śmierci? 24. Czym jest właściwie ludzka dusza? 25. Co się dzieje z duszą w momencie narodzin i śmierci? 26. Czy mam jakieś zadanie, jakąś misję na tym świecie? 27. Co czyni mnie wartościowym? Jak mogę zmierzyć swoją wartość, jak jej doświadczyć? 28. Co właściwie stanowi o mojej wartości, kiedy widoczna jest moja słabość? 29. Ile są dla mnie warci inni? 30. Jak powinniśmy podchodzić do winy, naszej oraz innych ludzi? 31. Jak zło pojawia się na świecie? Jak można to wyjaśnić? 32. Na czym polega fascynacja ziem? Czy zło może się też posługiwać dobrem? 33. Czy mówienie o diable ma dzisiaj jeszcze sens? 34. Czy istnieje zło, które nie wypływa z wolnej decyzji? 35. Czy wiara w przezwyciężenie przemocy przez miłość jest realistyczna? 36. Jak można się bronić przed złośliwością i agresją? 37. Czy naprawdę jestem wolny, czy też moja wolność to iluzja? 38. Dlaczego ludzie pytają o sens? 39. Jak znajdę trwale oparcie w chaosie dzisiejszych czasów? 40. Jeśli wszystko się tak błyskawicznie zmienia, to czy można jeszcze w ogóle na czymś polegać? 41. Czy mogę polegać na sobie samym? 42. Jakie poczucie bezpieczeństwa oferuje nam wiara? 43. Czy wiara dotyczy tylko tego, czego jeszcze nie wiemy? 44. Czy nauka może pokazać nam inny sens niż wiara? 45. Czyż na pytanie o sens nie istnieje tyle odpowiedzi, ilu ludzi na świecie? 46. Czy istnieje jakaś wiedza płynąca z religii, czy zastąpiono ją różnymi dziedzinami nauki? 47. Kto to właściwie jest Bóg? Czy normalny człowiek może się stać jednością z Bogiem? 48. Wierzyć mogę tylko innym ludziom - po co wierzyć w Boga? 49. Czy istnieją ludzie nieposiadający zdolności religijnych? 50. Świat funkcjonuje także bez Boga - gdzie jest Jego miejsce, do czego Go potrzebujemy? 51. Co się stanie, gdy zapomnimy o Bogu? 52. Jak musiałbym żyć, aby dostrzegać Boga? 53. Skoro Bóg istnieje, to gdzie On jest? 54. Skoro Bóg się objawił, dlaczego jest ukryty? 55. Skoro istnieje tylko jeden Bóg, dlaczego poszczególne religie widzą Go tak różnie? 56. Dlaczego istnieją tak sprzeczne obrazy Boga? 57. Jak można twierdzić, Że Bóg jest osobą? 3 58. Dlaczego wszechmocny i dobry Bóg przyzwala na cierpienia niewinnych? 59. Jak można twierdzić, że Bóg jest miłością, jeśli się spojrzy na ten świat? 60. Czy modlitwa może coś zdziałać? 61. Czy muszę wierzyć w Boga, aby doświadczyć Jego pomocy? 62. Dlaczego Bóg miałby być zainteresowany wysłuchaniem moich skarg i próśb? 63. Czy Jezus jest Bogiem, czy człowiekiem jak my wszyscy? 64. Co przesianie Jezusa daje nam dla dialogu Z innymi religiami? 65. Czy potrzebuję Kościoła, by znaleźć Boga? 66. Czym jest droga duchowa i dokąd prowadzi? 67. Czy nie jestem odpowiedzialny najpierw sam za siebie, zanim przejmę odpowiedzialność za innych? 68. Czy jestem rzeczywiście wolny w tym, co robię, czy też kierują mną moje geny, moje wychowanie, moje otoczenie? 69. Wciąż doświadczam swojej winy w stosunku do innych, wciąż czuję, że nie robię tego, czego naprawdę chcę... 70. Czy sumienie jest czymś wrodzonym, czy też zostaje ono zaszczepione przez rodziców lub społeczeństwo? 71. Czy rzeczywiście da się wyraźnie odróżnić postępowanie właściwe od niewłaściwego? 72. Przed kim jestem ostatecznie odpowiedzialny za to, co robię? 73. Czy ponoszę odpowiedzialność tylko za swoje najbliższe otoczenie, czy za cały świat? 74. Czy muszę się angażować? Czy aktywizm również nie jest niebezpieczny? 75. Dlaczego właściwie mam mam robić coś dla innych? 76. Dlaczego mam pomagać szczególnie słabym? 77. Jak mogę reagować na cierpienia innych, na codzienne katastrofy na świecie? 78. Czy człowiek uczciwy nie jest zawsze głupi? Co mam z tego, że czynię dobro? 79. Czy mogę szanować w życiu wartości i mimo to osiągać sukcesy? 80. Czy jestem skazany na jakiś zawód i pracę, jeśli szukam spełnienia i sensu? 81. Jakie są kryteria prawdziwego sukcesu? 82. Czy chrześcijanin postępuje inaczej niż każdy człowiek dobrej woli? 83. Czy miłość do nieprzyjaciół nie jest nierealna na tym świecie? 84. Jakie są kryteria właściwego podejścia do pieniędzy? 85. Jakie szanse ma wiara w sprawiedliwość w obliczu kultu opłacalności? 86. Strach czy zaufanie - co jest bardziej realistyczne? 87. Jak możemy rozumieć cierpienie? Jak sobie Z nim radzić, nie załamując się? 88. Jaki sens ma porażka? 89. Czy choroba może mieć sens? 90. Co oznacza być szczęśliwym? Jak ważne jest dobre samopoczucie i zdrowie? 91. Z jakiego powodu dusza choruje? Co jest zbawienne dla duszy? 92. Jak mogę doświadczyć przebaczenia winy? 93. Co odróżnia pocieszenie od robienia komuś nadziei? 94. Co może dać mi pocieszenie: czas, wiara, nadzieja? 95. Czy muszę zdobywać złe doświadczenia, aby dojrzewać? 96. Czy dojrzałość w życiu człowieka ma jakiś cel? 4 97. Czy ten świat jest dobrym miejscem? 98. Jak mam rozumieć mój ograniczony czas życia w kontekście wieczności? 99. Co to znaczy „wypełniony czas" albo „spełnione życie? 100. Symbolem naszych czasów jest nuda. Czy nie będzie nam ona doskwierać takie w wieczności? 101. W ludziach jest coraz większy strach przed starością. Jak sobie poradzić z tym lękiem? 102. Co po mnie pozostanie, kiedy mnie już nie będzie? 103. Czy za życia można się przygotować na dobrą śmierć? 104. Dlaczego jako wolni ludzie nie możemy swobodnie decydować o własnej śmierci? 105. Czy chrześcijańska nadzieja towarzysząca cierpieniu nie jest nadzieją płonną? 106. Czy istnieje życie po śmierci? 107. Dokąd się udajemy w chwili śmierci? 108. Co pozwala mieć nadzieję, że miłość jest ostatecznie silniejsza niż śmierć? 109. Czy istnieje jakiś związek między żywymi i zmarłymi? 110. Czy istnieje ponowne narodzenie się? 111. Czy na koniec zostaniemy surowo osądzeni, czy też wszystko będzie dobrze? 112. Gdzie znajdę nadzieję, że nie wszystko jest na próżno? 113. Co jest ostatecznym celem mojego życia? Nie tylko teolodzy znają zarzut, że udzielają odpowiedzi, nie wiedząc, jakie są prawdziwe problemy człowieka. Szczególnie przykre jest oskarżenie, że mówią o czymś, co ludzi już w ogóle nie interesuje. Najostrzej wyraża to reakcja na slogan ewangelickich chrześcijan, że Jezus jest odpowiedzią na wszystkie pytania: „Jezus jest odpowiedzią. Ale jakie było właściwie pytanie?". Kto ciągle słyszy tylko odpowiedzi na pytania, których wcale nie zadał, ten wkrótce nie będzie w ogóle słuchał. Ale ten, kto zadaje właściwe pytania, może znaleźć odpowiedzi, które mu pomogą. Podczas dyskusji wciąż doświadczamy tego, że osoba, która zadaje najlepsze pytania, posuwa rozmowę do przodu i najbardziej się przyczynia do rozwiązania danego problemu. Odpowiedź zawsze jest uzależniona od pytania, a na początku każdego procesu myślenia znajduje się chęć posiadania wiedzy i ciekawość - a więc pytania. Filozofowie dostrzegają w tym sztukę pomagania w narodzinach prawdy. Na przykład Sokrates praktykował swoją filozofię, wciąż tylko zadając pytania: czego ludzie naprawdę chcą, co myślą, jak rozumieją swoje życie. Martin Heidegger zaś całą ludzką egzystencję definiował w oparciu o ten impuls: ludzka egzystencja może - i musi - zadawać pytania. Podstawowym pytaniem jest dla niego pytanie o sens bycia: człowiek musi sobie zadać pytanie o sens istnienia i dopiero wtedy może pytać o sens poszczególnych rzeczy, o sens istniejącej istoty, jak formułuje to Heidegger. Poglądy Heideggera, swojego filozoficznego nauczyciela, przejął teolog Karl Rahner. Stwierdza on, że „człowiek pyta z konieczności". Filozoficzna antropologia dostrzega więc wyjątkową pozycję człowieka właśnie w tym, że jest on istotą pytającą i że wszystko, co go spotyka, wydaje mu się początkowo wątpliwe. 5 Nie tylko wielcy myśliciele - począwszy od starożytności aż po teraźniejszość - zadają sobie pytanie o sens całości. Każdy myślący człowiek wciąż je sobie zadaje: „Kim jesteśmy? Skąd pochodzimy? Dokąd zdążamy? Czego oczekujemy? Co nas czeka?". Wszystkie te pytania tworzą pewne więzi - z nami samymi, z innymi, z Bogiem. I tylko wtedy, gdy szukamy na nie jakiejś odpowiedzi, więzi te oraz sens, który może się w nich przejawiać, będą się przed nami otwierać wciąż na nowo. Pytania, do których się odnoszę w tej książce, nie są fikcyjne. Kiedy wygłaszam wykład, zawsze stwarzam też możliwość rozmowy. Czasem pojawiają się tylko nieliczne pytania, ale niekiedy jest ich wiele i dotyczą najważniejszych kwestii. Wtedy czuję, co ludzi porusza. Niektóre pytania są zadawane wciąż na nowo: często bardzo bezpośrednio, niekiedy ukryte za pozornie zupełnie innymi problemami. Są to pytania całkiem normalnych ludzi, a mimo to są „królewskimi, trudnymi pytaniami" - dotyczą wszystkich wielkich tematów życia. Są to pytania, na które żadna, nawet bardzo wyspecjalizowana nauka nie zna odpowiedzi, dających się fachowo udowodnić. Mimo to poruszają nas one, nie odstępują nas nawet na chwilę. Ponieważ pytania te postawili młodzi ludzie, ludzie znajdujący się we wszelkich sytuacjach życiowych, mam nadzieję, że odpowiedziami zamieszczonymi w tej książce trafię w wątpliwości możliwie wielu czytelników. Każda moja odpowiedź jest zawsze subiektywna, oparta na moim doświadczeniu życiowym, gdyż nie chodzi tutaj o pytania naukowe ani o obiektywnie sprawdzalne wyjaśnienia. Wszystkie odpowiedzi formułuję naturalnie na tle teologii, takiej, jaką sam studiowałem, ale zawsze próbuję udzielić zadowalającej odpowiedzi także samemu sobie, tak bym tę odpowiedź rozumiał i bym mógł za nią ponosić odpowiedzialność przed sobą samym, przed moim rozumem i przed moją wiarą. Pytania, z jakimi przychodzi mi się konfrontować, skłaniają mnie zawsze do przemyślenia ich na nowo. Żadnej odpowiedzi nie znam z góry. Próbując się odnieść do tych pytań i odpowiedzieć na nie, jestem zmuszony do zastanowienia się i czasem z wdzięcznością doświadczam, że rodzą się we mnie odpowiedzi, których sam wcześniej nie znałem, które zostały wywabione przez pytających. Chciałbym, aby odpowiedzi, których udzielam na pytania przywołane w tej książce, zachęcały Was, Drodzy Czytelnicy, do samodzielnego zastanowienia się nad waszymi najgłębiej ukrytymi pytaniami, do szukania odpowiedzi, których moglibyście sobie sami udzielić. Być może pytania albo odpowiedzi zawarte w tej książce zrodzą w Was nowe pytania. Właśnie one mogą się dla Was stać pytaniami centralnymi, pytaniami, od których zależy powodzenie Waszego życia. Proszę, byście ufali takim pytaniom, byście spróbowali na nie samodzielnie odpowiedzieć, znajdując oparcie w pytaniach postawionych w tej książce i ufając, że Duch Święty w Was działa i podsuwa wam to, co może rozjaśnić Wasze pytania i wątpliwości. 1. ZA CZYM TĘSKNIĘ? 1. Czy szczęście jest zawsze tylko chwilowe? Szczęście oznacza udane życie - z tym stwierdzeniem łatwo się zgodzić. Trudniej znaleźć powszechnie akceptowaną odpowiedź na pytanie, czy i jak możliwe jest trwałe szczęście. Czy to wszystko to tylko kwestia stylu życia? A może nastawienia? Albo okoliczności - jak sądzą niektórzy? „Zamiar, że człowiek ma być szczęśliwy, nie jest zawarty w planie stworzenia" - twierdził twórca psychoanalizy, Zygmunt Freud. Ale udane życie naprawdę istnieje. I nie jest to doświadczenie tylko moje, ale wielu ludzi. [ Pobierz całość w formacie PDF ] |
Podobne
|