ATLAS anatomii topogr zwierząt ...ATLAS anatomii topogr zwierząt dom - Tom2 - tułów,
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
PROF. Dr PETERPOPESKO SŁAWOMIR TRZCIŃSK1 tokarz weterynarii 01-227 WARSZAWA ul. Szymczaka 1 m. 6 ATLAS ANATOMII TOPOGRAFICZNEJ ZWIERZĄT DOMOWYCH TOM II - TUŁÓW WYDANIE 3 SŁAWOMIR TRZCINSU! lekarz weterynarii Wirtuwt, vi. 0onJJf«l«fifca 6 rn. 9* «»ł. 31-01-19 PAŃSTWOWE WYDAWNICTWO ROLNICZE I LEŚNE, WARSZAWA Fresc BYDLO sokości 8. kręgu piersiowego — tylna powierzch- nia przekroju (tabl. 40) 47 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości 10. kręgu piersiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 41) 48 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości tylnego końca 11. kręgu piersiowego — tylna powierzchnia przekroju (tabl. 42) 49 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości 13. kręgu piersiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 43) 50 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości 1. kręgu lędźwiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 44) 51 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości 3. kręgu lędźwiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 45) 52 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości 6. kręgu lędźwiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 46) 53 Żołądek od strony lewej; zaznaczono strefy przyczepu otrzewnej (tabl. 47) 53 Żołądek od strony prawej; zaznaczono strefy przyczepu otrzewnej (tabl. 48) 54 Narządy jamy brzusznej pod odpreparowaną ścianą dolną brzucha (tabl. 49) 55 Narządy dogrzbietowej części jamy brzusznej — od dołu (tabl. 50) 56 Narządy doprzeponowej części jamy brzusznej — od tylu (tabl. 51) 57 Narządy domiednicznej części jamy brzusznej — od przodu (tabl. 52) 58 Wątroba — skeletotopia (tabl. 53) 59 Wątroba — powierzchnia trzewna (tabl. 54) 60 Usytuowanie nerek (tabl. 55) 61 Nerki i nadnercza od dołu (tabl. 56) 62 Jelita od strony prawej — pólschematycznic (tabl. 57) 63 Narządy jamy brzusznej krowy w 8. miesiącu ciąży — strona prawa po usunięciu ściany brzu- cha, sieci i części przepony (tabl. 58) 64 Usytuowanie macicy z płodem w 8. miesiącu ciąży — strona prawa po usunięciu ściany brzu- cha oraz jelit i sieci (tabl. 59) 65 Narządy jamy brzusznej krowy w 8. miesiącu ciąży — strona lewa po usunięciu ściany brzucha, sieci oraz przepony i uwidocznieniu części maci- cy z płodem (tabl. 60) 66 Narządy jamy brzusznej 2-dniowego cielęcia — strona lewa po usunięciu przepony i części sieci (tabl. 61) 67 Narządy jamy brzusznej 2-dniowego cielęcia — strona prawa po usunięciu przepony i części sieci (tabl. 62) SŁAWOMIR TRZCIŃSKI lekarz weterynarii 01-227 WARSZAWA uLSiymcukalm.6 12 Okolice ciała (tabl. 1) 13 Kościec (tabl. 2) 14 Mięśnie powierzchowne po usunięciu mięśni skórnych (tabl. 3) 15 Narządy wewnętrzne od strony prawej (tabl. 4) 16 Narządy wewnętrzne od strony lewej (tabl. 5) 17 Narządy wewnętrzne od strony lewej po usunię- ciu pluć oraz części przepony i żwacza (tabl. 6) 18 Kościec klatki piersiowej od strony lewej (tabl. 7) 19 Ściana tułowia od strony lewej — warstwa głębo- ka po usunięciu kończyny piersiowej (tabl. 8) 20 Narządy klatki piersiowej od strony prawej po usunięciu opłucnej (tabl. 9) 21 Narządy klatki piersiowej od strony lewej po usu- nięciu opłucnej (tabl. 10) 22 Odcinek piersiowy kręgosłupa od strony lewej (tabl. 11) 22 Odcinek lędźwiowy kręgosłupa od strony górno- -bocznej (tabl. 12) 23 Szósty i pierwszy kręg lędźwiowy od strony tyl- no-bocznej (tabl. 13) 23 Szósty i pierwszy kręg lędźwiowy od strony przednio-bocznej (tabl. 14) 24 Mięśnie głębokie kręgosłupa (tabl. 1 5) 24 Dno jamy piersiowej (tabl. 16) 25 Klatka piersiowa w przekroju poprzecznym na wysokości 2. kręgu piersiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 17) 26 Klatka piersiowa w przekroju poprzecznym na wysokości 3. kręgu piersiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 18) 27 Klatka piersiowa w przekroju poprzecznym na wysokości 4. kręgu piersiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 19) 28 Klatka piersiowa w przekroju poprzecznym na wysokości 5. kręgu piersiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 20) 29 Klatka piersiowa w przekroju poprzecznym na wysokości 6. kręgu piersiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 21) 30 Klatka piersiowa w przekroju poprzecznym na wysokości 7. kręgu piersiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 22) 31 Płuca od strony prawej (tabl. 23) 31 Płuca od strony lewej (tabl. 24) 32 Płuco lewe — powierzchnia przyśrodkowa (tabl. 25) 33 Płuco prawe — powierzchnia przyśrodkowa (tabl. 26) 34 Płuca — powierzchnia przeponowa (tabl. 27) 35 Serce od strony lewej (tabl. 28) 35 Serce od strony prawej (tabl. 29) 36 Serce: odlew wnętrza od strony lewej (tabl. 30) 37 Serce: odlew wnętrza od strony prawej (tabl. 31) 38 Kościec tułowia od góry (tabl. 32) 39 Kościec tułowia od dołu (tabl. 55) 40 Ściana brzucha zewnętrzna — warstwa powierz- chowna (tabl. 34) 41 Ściana brzucha wewnętrzna po usunięciu otrzew- nej (tabl. 35) 42 Narządy jamy brzusznej i miednicznej od góry — skeletotopia (tabl. 36) 43 Narządy jamy brzusznej i miednicznej od góry po usunięciu narządów bardziej dogrzbietowo poło- żonych — skeletotopia (tabl. 37) 44 Narządy jamy brzusznej od strony prawej (tabl. 38) 45 Narządy jamy brzusznej od strony lewej po usu- nięciu żwacza i części czepca (tabl. 39) 46 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- OWCA 68 Kościec (tabl. 63) 69 Mięśnie powierzchowne po usunięciu mięśni skórnych (tabl. 64) 70 Klatka piersiowa w przekroju poprzecznym na wysokości 4. kręgu piersiowego (tabl. 65) 71 Klatka piersiowa w przekroju poprzecznym na wysokości 7. kręgu piersiowego (tabl. 66) 72 Płuco lewe — powierzchnia przyśrodkowa (tabl. 67) 72 Płuco prawe — powierzchnia przyśrodkowa (tabl. 68) 73 Klatka piersiowa w przekroju poziomym na wy- sokości podstawy serca (tabl. 69) 74 Narządy jamy brzusznej od strony prawej (tabl. 70) 5 75 Narządy jamy brzusznej od strony prawej po usu- nięciu większej części jelit (tabl. 71) 76 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości 8. kręgu piersiowego — tylna powierzch- nia przekroju (tabl. 72) 77 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości 12. kręgu piersiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 73) 78 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości 2. kręgu lędźwiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 74) 79 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości 5. kręgu lędźwiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 75) 80 Narządy doprzeponowej części jamy brzusznej — od tylu (tabl. 76) 81 Usytuowanie nerek, wątroby i trzustki (tabl. 77) 82 Rynienka czepca [rynienka przełykowa] i ksiąg od strony tylnej i od góry (tabl. 78) 83 Wątroba — powierzchnia trzewna (tabl. 79) 84 Narządy jamy brzusznej maciorki w ostatnim ty- godniu ciąży — strona prawa (tabl. 80) 85 Narządy jamy brzusznej maciorki w ostatnim ty- godniu ciąży — strona lewa (tabl. 81) 86 Jama brzuszna maciorki w ostatnim tygodniu ciąży: przekrój poprzeczny na wysokości 10. kręgu piersiowego — tylna powierzchnia 101 Narządy wewnętrzne loszki od strony prawej po usunięciu przepony i sieci (tabl. 97) 102 Ściana tułowia od strony lewej — warstwa głębo- ka po usunięciu kończyny piersiowej (tabl. 98) 103 Odcinek piersiowy kręgosłupa od strony lewej (tabl. 99) 103 Odcinek lędźwiowy kręgosłupa od strony lewej (tabl. 100) 104 Narządy klatki piersiowej od strony prawej po usunięciu śródpiersia, osierdzia i płuca prawego (tabl. 101) 105 Narządy klatki piersiowej od strony lewej po usu- nięciu śródpiersia, osierdzia i płuca lewego (tabl. 102) 106 Klatka piersiowa w przekroju poprzecznym na wysokości 2. kręgu piersiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 103) 107 Klatka piersiowa w przekroju poprzecznym na wysokości 4. kręgu piersiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 104) 108 Klatka piersiowa w przekroju poprzecznym na wysokości 7. kręgu piersiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 105) 109 Serce od strony lewej (tabl. 106) 109 Serce od strony prawej (tabl. 107) 110 Płuca — powierzchnia przeponowa (tabl. 108) 111 Płuca od strony lewej (tabl. 109) 111 Płuco prawe od strony prawej (tabl. 110) 112 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości 12. kręgu piersiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 111) 113 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości 14. kręgu piersiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 112) 114 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości 1. kręgu lędźwiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 113) 115 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości 4. kręgu lędźwiowego — tylna powierz- chnia przekroju (tabl. 114) 116 Narządy jamy brzusznej pod odpreparowaną ścianą dolną brzucha (tabl. 115) 117 Narządy dogrzbietowej części jamy brzusznej — od dołu (tabl. 116) 118 Żołądek — powierzchnia trzewna i wnętrze (tabl. 117) 118 Żołądek, trzustka, śledziona i sieć większa (tabl. 118) 119 Nerki i nadnercza (tabl. 119) 119 Wątroba — powierzchnia trzewna (tabl. 120) przekroju (tabl. 82) 87 Jama brzuszna maciorki w ostatnim tygodniu ciąży: przekrój poprzeczny na wysokości 13. kręgu piersiowego — tylna powierzchnia przekroju (tabl. 83) 88 Jama brzuszna maciorki w ostatnim tygodniu ciąży: przekrój poprzeczny na wysokości 3. kręgu lędźwiowego — tylna powierzchnia przekroju (tabl. 84) 89 Jama brzuszna maciorki w ostatnim tygodniu ciąży: przekrój poprzeczny na wysokości 6. kręgu lędźwiowego — tylna powierzchnia przekroju (tabl. 85) KOZA 90 Kościec (tabl. 86) 91 Mięśnie powierzchowne po usunięciu mięśni skórnych (tabl. 87) 92 Ściana klatki piersiowej — warstwa głęboka (tabl. 88) 93 Narządy dogrzbietowej części jamy brzusznej i miednicznej — od dołu (tabl. 89) 94 Narządy doprzeponowej części jamy brzusznej — od przodu po usunięciu przepony (tabl. 90) 95 Narządy jamy brzusznej — od przodu po usunięciu przepony oraz znacznej części wątroby, śledziony i czepca (tabl. 91) 96 Narządy jamy brzusznej od strony prawej po usu- nięciu sieci większej, krezki jelita czczego i prze- pony (tabl. 92) 97 Narządy jamy brzusznej od strony prawej po usu- nięciu jelita cienkiego i ślepego oraz wątroby — ułożenie okrężnicy (tabl. 93) KON 120 Okolice ciała (tabl. 121) 121 Kościec (tabl. 122) 122 Kościec klatki piersiowej od strony lewej (tabl. 123) 123 Mięśnie powierzchowne po usunięciu mięśni skórnych (tabl. 124) 124 Narządy wewnętrzne od strony prawej (tabl. 125) 125 Narządy wewnętrzne od strony lewej (tabl. 126) 126 Mięśnie i nerwy skórne tułowia (tabl. 127) 127 Ściana tułowia od strony lewej — warstwa głębo- ka po usunięciu kończyny piersiowej (tabl. 128) 128 Narządy klatki piersiowej od strony prawej po usunięciu śródpiersia, osierdzia i części pluć (tabl. 129) 129 Narządy klatki piersiowej od strony lewej po usu- nięciu lewego płuca, śródpiersia i osierdzia (tabl. 130) ŚWINIA 98 Kościec (tabl. 94) 99 Mięśnie powierzchowne (tabl. 95) 100 Narządy wewnętrzne od strony lewej po usunię- ciu przepony i sieci (tabl. 96) 130 Odcinek lędźwiowy kręgosłupa od strony górno- -bocznej (tabl. 132) 131 Drugi i szósty kręg lędźwiowy od strony tylnej (tabl. 133) 131 Drugi i szósty kręg lędźwiowy od strony przed- niej (tabl. 134) 132 Klatka piersiowa w przekroju poprzecznym na wysokości 1. żebra — tylna powierzchnia prze- kroju (tabl. 135) 133 Klatka piersiowa w przekroju poprzecznym na wysokości 2. kręgu piersiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 136) 134 Klatka piersiowa w przekroju poprzecznym na wysokości 6. kręgu piersiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 137) 135 Płuca od strony lewej (tabl. 138) 135 Płuco prawe od strony prawej (tabl. 139) 136 Płuco lewe — powierzchnia przyśrodkowa (tabl. 140) 137 Płuco prawe — powierzchnia przyśrodkowa (tabl. 141) 138 Płuca — powierzchnia przeponowa (tabl. 142) 139 Serce od strony lewej (tabl. 143) 139 Serce od strony prawej (tabl. 144) 140 Przepona od przodu (tabl. 145) 141 Przepona od tyłu (tabl. 146) 142 Narządy doprzeponowej części jamy brzusznej — od tylu (tabl. 147) 143 Narządy jamy brzusznej pod odpreparowaną ścianą dolną brzucha (tabl. 148) 144 Kościec tułowia od góry (tabl. 149) 145 Kościec tułowia od dołu (tabl. 150) 146 Narządy jamy brzusznej i miednicznej od góry — skeletotopia (tabl. 151) 147 Narządy jamy brzusznej i miednicznej po usunię- ciu narządów bardziej dogrzbietowo położonych — skeletotopia (tabl. 152) 148 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości 14. kręgu piersiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 153) 149 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości 16. kręgu piersiowego — tylna powierz- chnia przekroju (tabl. 154) 150 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości 17. kręgu piersiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 155) 151 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości tylnego końca 17. kręgu piersiowego — tylna powierzchnia przekroju (tabl. 156) 152 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości 18. kręgu piersiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 157) 153 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości 2. kręgu lędźwiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 158) 154 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości 3. kręgu lędźwiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 159) 155 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości 4. kręgu lędźwiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 160) 156 Żołądek — powierzchnia trzewna i wnętrze (tabl. 161) 157 Nerki i nadnercza od dołu (tabl. 162) 157 Śledziona — powierzchnia trzewna (tabl. 163) 158 Wątroba — powierzchnia przeponowa (tabl. 164) 159 Wątroba — powierzchnia trzewna (tabl. 165) 160 Jelita od strony prawej — schematycznie (tabl. 166) 161 Narządy domiednicznej części jamy brzusznej — od przodu (tabl. 167) PIES 162 Kościec (tabl. 168) 163 Mięśnie powierzchowne (tabl. 169) 164 Narządy wewnętrzne od strony lewej (tabl. 170) 165 Narządy wewnętrzne od strony prawej (tabl. 171) 166 Odcinek piersiowy kręgosłupa od strony lewej (tabl. 172) 166 Odcinek lędźwiowy kręgosłupa od strony lewej (tabl. 173) 167 Ściana tułowia od strony lewej — warstwa głębo- ka po usunięciu kończyny piersiowej (tabl. 174) 168 Narządy klatki piersiowej od strony lewej — ske- letotopia (tabl. 175) 169 Narządy klatki piersiowej od strony prawej — skeletotopia (tabl. 176) 170 Klatka piersiowa w przekroju poprzecznym na wysokości jej otworu przedniego — tylna powierzchnia przekroju (tabl. 177) 171 Klatka piersiowa w przekroju poprzecznym na wysokości 4. kręgu piersiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 178) 172 Płuca od strony prawej (tabl. 179) 172 Płuco lewe od strony lewej (tabl. 180) 173 Płuca — powierzchnia przeponowa po usunięciu śródpiersia (tabl. 181) 174 Narządy jamy brzusznej (przy pustym żołądku» pod odpreparowaną ścianą dolną brzucha (tabl. 182» 175 Narządy jamy brzusznej (przy wypełnionym żołądku) pod odpreparowaną ścianą dolną brzu- cha po usunięciu sieci większej (tabl. 183) 176 Przepona od przodu (tabl. 184) 177 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości 12. kręgu piersiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 185) 178 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości 2. kręgu lędźwiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 186) 179 Jama brzuszna w przekroju poprzecznym na wy- sokości 5. kręgu lędźwiowego — tylna po- wierzchnia przekroju (tabl. 187) 180 Narządy dogrzbietowej części jamy brzusznej — od dołu (tabl. 188) 181 Pień wspólczulny — część brzuszna i miedniczna (tabl. 189) 182 Wątroba — powierzchnia przeponowa (tabl. 190) 182 Wątroba — powierzchnia trzewna (tabl. 191) 183 Jelita od strony prawej — schematycznie (tabl. 192) KOT 184 Kościec (tabl. 193) 185 Mięśnie powierzchowne po usunięciu mięśni skórnych (tabl. 194) 186 Narządy wewnętrzne od strony lewej (tabl. 195) 187 Narządy wewnętrzne od strony prawej (tabl. 196) 188 Układ nerwowy autonomiczny okolicy szyjno- -piersiowej — strona lewa (tabl. 197) 189 Układ nerwowy autonomiczny okolicy szyjno- -piersiowej — strona prawa (tabl. 198) KRÓLIK 190 Kościec (tabl. 199) 191 Mięśnie powierzchowne po usunięciu mięśni skórnych (tabl. 200) 192 Narządy wewnętrzne od strony lewej (tabl. 201) 193 Narządy wewnętrzne od strony prawej (tabl. 202) 194 Jelita od strony prawej — schematycznie (tabl. 203) Przedmowa D rugi tom Atlasu anatomii topograficznej zwierząt domowych, pod względem koncepcyjnym identyczny z pierwszym, obejmuje tematycznie struktury anatomiczne klatki piersiowej i jej narządów wewnętrznych oraz brzucha i narządów jamy brzusznej. Przygotowanie materiału anatomicznego, zwłaszcza od dużych zwierząt, związane było z licznymi trudnościami, których pokonanie umożliwiło autorowi doświadczenie nabyte w Zakładzie Anatomii Wydziału Weterynaryjnego w Brnie. Szczególnie przydatna okazała się metoda utrwalania preparatu in tato przed ostatecznym zamroże- niem, umożliwiającym dokonanie serii przekrojów. Dzięki temu uniknięto tworzenia się gazów w przewodzie pokarmowym; pozwo- liło to także utrzymać po rozmrożeniu naturalne ułożenie trzewi w przekrojowym preparacie. W tomie tym autor uznał za potrzebne, zwłaszcza w tablicach przedstawiających serie przekrojów, dokładnie przedstawić obraz stosunków otrzewnowych i opłucnowych. Pociągnęło to za sobą pewną nie do uniknięcia schematyczność rysunku w postaci m. in. zbytniej wyrazistości (grubości) ściany brzucha, sieci, krezek czy ściany jelit. Z kolei, na przykład w większości wypadków pominięto krezkę (mesojejunum) przy pętlach jelita czczego. Również ze wzglę- dów technicznych nie można było na przekrojach unaocznić granicy między rozścięgnami a mięśniami ściany brzucha; podobnie z prze- poną. Tego rodzaju niedobór informacji będzie mógł jednak czytel- nik uzupełnić na podstawie innych, porównywalnych rysunków. Autor dokładał starań, aby w tablicach poświęconych topografii narządów jamy brzusznej ukazać choć niektóre zmiany zachodzące w różnych sytuacjach fizjologicznych, jak na przykład w trakcie roz- woju ciąży u przeżuwaczy lub przy różnym wypełnieniu żołądka u psa i świni. Czytelnik powinien więc zwrócić uwagę na podawany w tytule tablicy stan sytuacyjny, aby uniknąć dezinformacji. Tak jak w pierwszym tomie, merytoryczne i techniczne opraco- wanie większości tablic jest dziełem autora, który uważa przy tym za obowiązek podkreślić wkład swoich współpracowników, służących mu pomocą. Asystentka Zakładu, dr Bibiana Hajovska CSc, udo- stępniła pochodzące z jej pracy kandydackiej preparaty serii prze- krojów klatki piersiowej i brzucha owcy, zarówno niekotnej, jak i w różnych okresach ciąży. Ona też przygotowała rysunki tych prepara- tów przyjętą w Atlasie techniką graficzną (tablice 72 —75, 82 — 85). Część rysunków, głównie narządów wewnętrznych, sporządziła z preparatów asystentka Zakładu, dr Viera Rajtova CSc. Obie Panie pracowały również z autorem nad przygotowywaniem preparatów. Niektóre tablice rysował też p. Horst Schmidt z Halle/Saale (NRD) w czasie swego krótkiego pobytu w naszym Zakładzie; wspólnie z autorem opracował kilka preparatów kości, mięśni oraz niektórych układów anatomotopograficznych. W drugim wydaniu Atlasu wprowadzono zmiany w części tek- stowej, według obecnie obowiązującego mianownictwa (NAV), oraz w ilustracyjnej, w której szereg tablic poprawiono lub uzupełniono oraz dodano nowe ujęcia anatomotopograficzne. Prof. MVDr. PETER POPESKO, DrSc Koszyce, czerwiec 1975 r. 8 [ Pobierz całość w formacie PDF ] |
Podobne
|