ALTERNATORALTERNATOR, ZAFIRA A
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->ALTERNATOR•Sprawdzając napięcie ładowania w swoim pojeździe, zanim to uczynisz WYŁĄCZ!wszystkie(przynajmniejte prądożerne)odbiorniki energii.Gdy włączone będą np.światłamijania, dmuchawa, szyba ogrzewana, ... nigdy nie oczekuj,żenapięcieładowania będzie takie jak napisali na regulatorze czy w książce - zawsze będzieniższe (w zależności od alternatora i regulatora oraz stanu akumulatora). Sprawdźrównież stan akumulatora i czy nie jest zbytnio rozładowany oraz stan stykówkonektorów przewodów.•Pamiętaj o doglądaniu styków oraz izolowanie zauważonych przetarć izolacjiprzewodówelektrycznych od i na akumulatorze, alternatorze, rozruszniku i innych.Ich skorodowanie lub "niewinne" przypadkowe odłaczenie z zacisku, zwarcie dosiebie czy do masy pojazdu może powodować unieruchomienie silnika, spaleniealternatora a nawet pożar.•Pamiętaj,żenie tylko niższe ale także wyższe niż powinno być napięcie ładowania wpojeździe jest szkodliwedla akumulatora (a w starszych pojazdach i dlażarówekicałej reszty urządzeń). Czasem winowajcą może być zużyty akumulator w parze zpewnymi typami regulatorów napięcia. Występuje wówczas częstożarzeniekontrolkiładowania (im wyższe obroty tym większe). Tu uwaga - zdarzają się regulatorynapięcia, które mają dość wysokie napięcie ładowania - aż do 14,9 V (zewnętrzniebywają takie same jak te z niższym napięciem). Ich zastosowanie (szczególnie jakozamiennik regulatora z niższym napięciem) należy zawsze przemyśleć.•Pamiętaj. "Gwiżdżący" czesto i długo pasek od alternatora czy wspomaganianajprawdopodobniej doprowadzi wkrótce do swego zerwania,a to może nie być miłei dużo droższe zwykle od jego napięcia lub gdy trzeba, jego wymiany. Szczególnie,żestanie się to, jak zawsze wówczas, gdy samochód jest najbardziej potrzebny.Pamiętaj także o terminie wymiany paska rozrządu.•W przypadku gdy w samochodzie mamy "szczęście" posiadać alternator z kołem zesprzęgłem należy zwracać uwagę na ewentualne dziwne odgłosy w okolicyalternatora. Szczególnie mogą one się pojawiać podczas rozruchu i podczaszatrzymywania silnika. Czasem słychać chrobotanie cały czas. Winowajcą może byćwłaśnie kółko napędowe, a właściwie wadliwe (zużyte) sprzegiełko. Koła tego typustosuje się zwykle w układach z bardzo długim paskiem napędzającym alternator (aprzy okazji i inne uządzenia). Wadą łatwo zauważalną jest brak napędu alternatora.Całkowicie zepsute sprzęgło kółka manifestujące się przeważnie głośnymi zgrzytamii oczywiście brakiem napędzania alternatora ciągłym lub "skokowym". Gorzej jestzauwacyć zaistniałe pogorszenie wolnego ruchu w drugim kierunku, które ważne jestszczególnie podczas zatrzymywania silnika (czasem słychać krótki "gwizd" przyzatrzymywaniu silnika). Gdy jest to tylko niewielkie przyhamowywanie, nic się możenie dziać. Gdy jednak opór obrotu się nasili lub kólko się zablokuje może dojść dozeskoczenia lub zerwania paska a po tym ... może dojsć do innych uszkodzeń silnika....(!)Zwykle koła sprzęgłowe stosuje się gdy pas, który napędza alternator i inne przyokazji podzespoły typu pompa wody, ... jest stosunkowo długi, silnik ma dużymoment obrotowy a sam alternator ma znaczną moc. Alternator jeszcze chwilę "bronisię" elektrycznie i bezwładnościowo przed cofnięciem wymuszanym przez pasnapędowy, który cofa się po zatrzymaniu silnika. Koło to ogranicza także szarpnięciamogące wystąpić przy zmianie prędkości obrotowej: wał-alternator. By uniknąćmocnych szarpnięć, spadnięcia czyzerwania pasatransmisyjnego a nawet awariiwału montuje się właśnie sprzęgła w kołach napędowych m.in. alternatorów.Stosowane są z reguły dwa typy kół sprzęgłowych: OWC oraz OAD. Koło typu OWCto tylko sprzęgło jednokierunkowe. Koło OAD (zazwyczaj choć nie zawsze koloruczarnego - starsze suche i nowszego typu mokre) to sprzęgło jednokierunkowe zamortyzarorem wstecznym. Jeśli chodzi o rodzaj kół to nie powinno się ich zamieniać-tamgdziebyłoOWCstosowaćOWC,...Sprawdzanie koła OWC - koło trzymać w dłoni, drugą dłonią obracać wewnętrznypierścień. Koło może obracać się płynnie tylko w jednym kierunku nawet przy użyciuwiększejsiły.Niemożeobracaćsięwprzeciwnąstronę.Sprawdzanie koła OAD - koło trzeba chwycić np. w imadle lecz poprzez pasekklinowy zaciśnięty w imadle a samo koło poza nim ... ( uwaga ! - lepiej nie zaciskać wimadle bezpośrednio by nie zniszczyć go). W koło nalezy włożyć odpowiedni klucz istarać się obracać wewnętrznym wałem koła. W jednym kierunku ruch ma być płynnyi bez oporów. Natomiast starając sie obrócić w drugą stronę ma być wyczuwalnypewnienoporsprężystyadalejniemożnośćobrotu.Ocena stanu koła sprzęgłowego, szczególnie statyczna, jest trudnai diagnoza możebyć błędna nie z winy diagnosty ale na skutek różnych zbiegów okoliczności.Dodatkowo sprawę komplikuje często cena samego koła , która czasem "odstrasza"chęć wymiany. Można przyjać,żekoło dobre powinno blokować w jedną stronę a wdrugą powinno dać się obracać z pewnym, wyczuwalnym oporem a ruch musi byćbez zacieć. Niestety ... zdarza sie,żena stole probierczym koło działa bez zarzutu z ibez obciażenia alternatora ... ale w samochodzie już nie ... dlaczego? - nikt tegochyba nie jest w stanie powiedzieć. Najlepszą metodą jest po prostu obserwacja,przed demontażem alternatora, zachowania koła w stosunku do osi wirnikaaltarnatora podczas pracy silnika przy obciażeniu i bez odbiornikami prądu (możnazaznaczyć sobie np. punkty pomocnicze baiłą farbą). Obserwować należy czy kołonp.czasemniezatrzymasięnachwilę.Dla własnego dobra i porfelanie należy "oszczędnościowo", w przypadku awariitakiego kółka, szukać zamiennika, który nie ma sprzęgłai jest duuużo tańszy."Oszczędnościowo" można jak najbardziej poszukać tańszego od oryginałuodpowiednika ale także ze sprzędłem ale nie zwykłego kółka bo można tego gorzkożałować.Koła sprzęgłowego nie należy dokręcać kluczem pneumatycznym !!! - możnadoprowadzić do stanu "nieodkręcalności" założonego tą metodą elementu !!!•Nie dopuszczajby płyny samochodowe (płyn hamulcowy, olej do wspomagania, płynz klimatyzacji, ...) "myły" alternator. Może to spowodować usunięcie lakieru z uzwojeństojana i wirnika, co przyczyni sie do powstania zwarć. Może taka kąpiel zaszkodzićpłycie diodowej a również po przedostaniu się na szczotki iślizgi,skróci ich "życie".•Nie odpinaj akumulatora podczas pracy silnika,który ma alternator oraznigdy niewłączaj silnika gdy nie są podpięte wszystkie przewody do alternatora.Może się toskończyć uszkodzeniem np. diód wzbudzenia alternatora lub regulatora napięcia. Wprzypadku uszkodzenia regulatora częstym objawem jest całkiem dobre ładowanienatomiast lampka kontrolna przestaje reagować. Jazda z takim uszkodzeniem jestmożliwa (mozliwe także jest podpięcie lampki "obejściem"), jednak nie polecamy -lepiej wymienić regulator ... chożżalzłotówek ... i jak to to boliii ...•Uwaga dla tych, którzy sami próbują coś naprawić. Alternatory, które mają mieć wkostce złącza oprócz lampki kontrolnej (L) podany "dodatkowy plus" (S) (sensorakumulatora) podczas pracy muszą go mieć podłączonego!Niepodłączenietego"kabelka"spowoduje szybkie spalenie uzwojeń a czasem i regulatora(przycharakterystycznym sporym podwyższeniu napięcia ponad znamionowe regulatora,rozgrzaniem alternatora i niemiłym zapachu wydobywających się z wnętrza kłębkówdymku).•Zwyklenapięcie ładowaniaalternatora (mierzone na akumulatorze) powinnozawierać się w zakresie13,8do 14,5 V(oczywiśicie bez obciążenia układuwłączonymiświatłami,szybą ogrzewaną, ...). Jednak w niektórych nowszychkonstrukcjach np. ze sterowanym dodatkowo z komputera pojazdu regulatorzenapięcia, zdarzają się czasowo napięcia ładowania rzędu14,6 - 15,2 Vi jest tonormalnym (szczególnie gdy pomiaru dokonuje się pod dużym obciążeniem).Testowe (chwilowe) wypięcie np. kabla z terminala D (przy podpiętej reszcieprzewodów) może dać obraz : napięcie ładowania spada do ok.14,3 V, natomiastzapala się lampka kontrolna. Również ekstremalnie niskie13,2do nawet 12,6Vnapięcia ładowania w niektórych przypadkach mogą być normalnymi wartościamiw danym momencie "braku potrzeby energii" oraz zadziałania pewnych funkcjinowoczesnych regulatorów (np. w systemie GM Sierra RVC). W sytuacji gdyzmierzone bez obciążania odbiornikami napięcie ma tak niską wartość, gdy włączysię np.światłamijania, powinno się zwiększyć do "normalnej" wielkości.•Zwiększone ponad miarę napięcie ładowania (14,9 - 15,2 V a czasem i więcej) możebyć spowodowane przebiciem w jednej lub dwu diodach dodatnich.Przebicie jesttrudne do zdiagnozowania "na zimno", gdyż pomiar miernikiem może być mylący(ogólnie poprawny). Widoczny objaw przebicia może pojawić się dopiero poobciążeniu alternatora przez jakiś czas i zagrzaniu diód. Charakterystycznym częstojestmrugnięcie lampkikontrolnej w momencie wyłączania obciążenia ("cofka"chwilowa prądu z powodu braku blokady przepływu na diodzie - blokowaniestrumienia powodujące moment niewytwarzania prądu przez alternator). Przyukładzie kontrolki z diodą mrugnięcie może być niezauważalne. Jazda z takimuszkodzeniem nie jest wskazana.Źlemoże się skończyć i dla akumulatora (dużegazowanie mogące zniszczyć płyty akumulatora) jak i dla "wnętrzności" alternatora isprzętów w pojeździe, co skutkować będzie ogólnym zadowoleniem z zyskuwarsztatunaprawczegolubsklepu.Zdarzyć się może zwiększenie napięcia ładowania przy przebiciu w diodzie ujemnej -efektmylnejinterpretacjiregulatoranapięcia.Szczególnym przypadkiemmoże być usterka przebicia do masy uzwojenia wirnika,ale w specyficzny sposób np.ślizgupoprzez uzwojenie do masy. Wówczas gaśniekontrolka ładowania przy pracy alternatora (tak jak być powinno) ale z powodu"dodatkowego zasilenia" spowodowanym przebiciem przez cewkę wirnika do masy,które poza tym "dodatkowym zasileniem" oszukuje regulator (powinno być tylkoprzejście przez sam regulator, ustalający prad przepuszczany przez uzwojeniewzbudzenia). Napięcie w takim przypadku na zacisku B+ może wzrosnąć do 17 iwięcejVolt.Ważna uwaga -diody można dokładnie sprawdzić dopiero po rozebraniu całegomostka i ich rozdzieleniu(nie mogą się łączyć obwodami na płycie bo pomiary sązafałszowane).Do tego typu uszkodzeń najlepszym urzadzeniem diagnostycznym jest oscyloskop.Jednak należy mieć spore doświadczenie w analizie przebiegu. Mimo,żepowinnybyć podobne w rzeczywistości każdy alternator w połaczeniu z regulatorem dajezbliżone ale jednak "różne" wskazania i nie jest problemem pomyłka interpretacyjna.•Częste przyczynyświecenialubżażeniasię kontrolki ładowania podczas pracyalternatora:••••••••••uszkodzenia regulatora napięcia (czasem jego rozhermetyzowaniem -podczas deszczowej pogody kontrolkażarzya gdy słońce "...się naprawiło..." i nieżarzy)luźny i niepewnie zamocowany przewód główny + lub obruszane złącze wpłycie prostownikaniewłaściwe przejście na łączu szczotka - pierścienie wirnika (zużycie,zabrudzenie)uszkodzeniu uzwojenia wirnikauszkodzenie stojana (uszkodzenie jednej z faz daje efekt:żarzenielampki nawolnych obrotach i zgaśnięcie dopiero po zwiększeniu obrotów lub włączeniupewnego obciążenia - równicześnie często stojan nadmiernie się grzeje)zwarcie uzwojenia do masysłaba masa alternatorasłaba masa regulatora napięciauszkodzenie (zwarcie lub przerwa) któreś diody w mostku prostowniczymuszkodzenie (zwarcie lub przerwa) któreś diody lub diód wzbudzenia (częstonastępuje stałeżarzeniekontrolki i wzrost napięcia ładowania akumulatora ponadnormę spowodowany "oszukiwaniem" regulatora napięcia przez zmniejszenienapięcia, które mu podają jako sterownicze)•••••••••rzadko ale ... w przypadku niektórych regulatorów do których wzbudzenie naregulator podawane jest przewodem (zakończonym zwykle konektorem), możepojawić siężarzeniekontrolki i towarzyszące temu zwiększone napięcieładowania. Przyczyną tego jest "lekkie" zwieranie przez poprzecieraną izolacjęprzewodu do masy - regulator otrzymuje informację o zbyt niskim napieciu zewzbudzenia i zwiększa ładowanie.słaby styk lub brak styku kontroli napięcia fazowego ze stojana na regulatorze(głownie dotyczy nowszych typów - często regularor się całkowicie wyłącza)rzadko, ale się zdarza,żarzenielampki kontrolnej może być, w pewnychokolicznościach, skutkiem przebicia kondensatora przeciwzakłócającegoluźny pasek (czasem przyświeca tylko przy większych obciążeniach i zwyklepasek "piszczy")zwieranie (czasem tylko częściowe np. poprzez wilgotne skorodowanie złacz)przewodu kontrolki do masyw niektórych przypadkach - awaria układu regulatora napięciatylko chwilowe niedomagania alternatora, które powodują wskaźnikoweżarzenieczyświeceniekontrolki ładowania są trudne do zdiagnozowania. Możebyć to poważna zwaria podzespołów jak i zwykłe zabłocenie czy korozja, które wpewnych okolicznościach dają o sobie znać. Moze to być jakaś dioda, któraprzestaje przewodzić tylko w pewnych warunkach. Wychwycić taką rzecz jestzaprawdę sztuką a czasem trzeba mieć oprócz wiedzy po prostu zwykłeszczęście.gdy alternator je posiada, uszkodzenie koła pasowego ze sprzęgłem.Zazwyczaj koło wydaje dziwne, czasem dość głośne dźwięki (chrobot, stukanieprzy dodawaniu gazu). Usterka zazwyczaj nie jest typu "stało się nagle" leczstopniowo może pojawiać się błyskanie kontrolki coraz częściej. Usterka groźna,szczególnie dla pojazdu (może wywołać m. in. zerwanie paska, które możespowodować różne "dolegliwości" ...)i wiele innych (czasem naprawdę trudnych do teoretycznego wytropieniaprzyczyn - bez prób podmieńczych)*llampka ładowania zwykle pali się lubżażywówczas, gdy napięcie ładowania jest za niskie - ale są rzadkie przypadkiżarzeniakontrolki gdy napięcie jest wyższe od napięcia akumulatora•Możliwe przyczyny brakuświeceniasię kontrolki ładowania(przy niepracującymsilniku i włączonej stacyjce)••••••przepalenie się uzwojenia wirnikazupełny brak styku szczotka - pierścieńślizgowywirnika (zużyta szczotki,ślizgiczy też korozja, duże zabru-dzenie, ciało obce, ...)brak masy na regulatorze napięciaurwany przewód alternator - kontrolka lub mocna korozja jego konektorówspalonażarówka(bardzo rzadko - test: zwarcie przewodu do masy =świeci-czyli nie jest spalona)w niektórych przypadkach - awaria układu regulatora napięcia [ Pobierz całość w formacie PDF ] |
Podobne
|