ANDRÉ GIDE - WierszeANDRÉ GIDE - Wiersze, Teksty różnorodne - kultura, film, literatura, sztuka
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
1947 ANDRÉ GIDE André Gide urodził się w 1869 roku w zamożnej rodzi- nie mieszczańskiej; jego ojciec był profesorem prawa. Zo- stał wychowany w duchu rygorystycznego protestantyz- mu, ale od wczesnej młodości zdawał sobie sprawę z anty- nomii rządzących ludzką duszą i biografią. W 1908 rolaj został współzałożycielem pisma „La Nouvelle revue fran- çaise", na bazie którego powstało niebawem wydawnict- wo Gallimarda. Gide był jednym z filarów paryskiej bohe- my artystycznej; wiele jego dzieł miało prekursorskie zna- czenie dla humanistycznych i obyczajowych treści epoki. Zmartw 1951 roku. Jego twórczość roztrząsała tejemnice wiary i była zara- zem zdecydowanie antyklerykalna. Interesował się proble- mami społecznymi i politycznymi, przede wszystkim jed- nak pasjonowały go zjawiska psychologiczno-obyczajowe: roźdźwięk między naturą człowieka a jego społecznym „unormowaniem", granice wolności jednostki, szanse osiąg- nięcia ładu moralnego itp. Był libertynem burzącym drob- nomieszczańskie zaścianki i moralistą komplikującym anar- chiczną wizję wolności. Gide był wspaniałym krytykiem literackim (. Dostoïevs- ki ; 1923) i muzycznym (Notes sur Chopin, 1948), drama- turgiem ( Saul\ 1903), powieściopisarzem ( La Symphonie pastorale, 1919; Les Caves du Vatican, 1914; Les Faux- -Monnayeurs, 1926), autorem wspomnień podróżniczych (Voyage au Congo, 1928; Retour de l'URSS, 1936) i w końcu znakomitych opowieści autobiograficznych, w tym znaczącego dziennika Journal 1889-1949. Twór- czość poetycką rozpoczął już w 1897 roku tomem Les no- urritres terrestres. Sierpień Trzoda nasza przystaje, bez tchu, w rozproszeniu... O, to nie tej już wiosny, to nie tego lata Ujrzym rozlew miłości na rozłogach świata, Wzrost gór, miast powstawanie — i w dusz własnych rdzeniu Wiosna minęła. O, to nie tego już lata Żądze nasze, ze śpiewem przypadłszy do brzegów, Ugaszą pragnień znoje. W błąd wwiodła po trosze Miłość naszą kwietniowa radosność bogata; Lata, co nastąpiło, zawiodła nas szata; Wiosna obiecywała piękniejsze rozkosze. Wiem: zboża w krąg dojrzały; ziemia w woniach cała; Lazur nad wzgórz kwietnością radośnie się mości... Lecz wieczór, po dniu długim, w którym wszystko pała, Daje noc zwiędłym ziołom bez tchnienia świeżości. Słońce, oko ogniste, przystaje i w ziemię Wlepia wzrok, od którego schnie nadzieja chora. Bydło leży znużone, owoc źrzały drzemie Śród traw, kędy, strwożeni, czekamy wieczora. Doba, gdy w ciepłych wodach jezior i strumieni Zdają się na ich wolę mdłe ciała dziecięce — A nasza smutna miłość, czekając jesieni, Omdlewa, więdnie, w dziwie, że szczęśliwa w męce. Miriam Wzlot męski, wzlot mocarny k'prawemu istnieniu. Wrzesień Jutro k'morzu powiodę żądze moje wcześnie, Niby pasterz uległy, wiedziony przez trzody; Jutro żądze me pójdą brzegiem wielkiej wody, Której jęk przez noc całą słyszałem dziś we śnie; Zaczekam chwilę jeszcze; jutrznia wnet powstanie: Widzę na rąbkach brzasku pian śnieżyste dreszcze; Przeciągłe szlochy nocy umilkły — nie jeszcze. Czekajmy! Tak, czekajmy; już zaraz świtanie. I wnet już stąpać będę po piasku spłakanym, Pełnym ziół morskich, soli, szczątków zlanych pianą, Które niepokój ducha wybrał dzisiaj rano Na zabawkę myśleniom nocą utroskanym. Pójdźcie, wszystkie me żądze! K'morzu bujną zgrają! Świt już! świt już! Prowadźcie mnie ręką siostrzaną, Pobiegnę razem z wami. Pod skalistą ścianą Oto ścieżka wiodąca, gdzie fale konają. Wał wód odbiega wreszcie; zbliżmy się; śród piany, Nad którą żądz ciekawość gnie się niespodzianie, Zbierajmy winnic morskich wilgne winobranie I wszystko, co ze skały zerwały bałwany. Co toń wzięła, co przypływ odniósł swymi wały, Co fala kołysała, co wiatr porwie znowu, To wszystko myśl ma w symbol zawarła połowu Alg przejrzystych — i kiedy przypływ, już omdlały, Zostawił je na brzegu, gdziem zszedł z żądz mych stadem, Me żądze modry z nich mi uplotły dyjadem. Miriam Nie było tego roku wiosny Nie było tego roku wiosny, moja miła, Pod lekkimi kwiatami piosnka nie dzwoniła, Nie było metamorfoz, śmiechów ani kwietnia I nie będziemy z róż girlandy pletli. Jeszcześmy nie zdążyli, przy lampie schyleni, Ponad książkami zimy posiedzieć do woli, Gdy nagle zaskoczyło nas słońce jesieni, Czerwone i lękliwe, niby morski polip. „Patrz, to już jesień!" — powiedziałaś do mnie, „Czyśmy tak długo spali?" Jeżeli trzeba, byśmy tu mieszkali, Wśród ksiąg in folio, to zbyt monotonne." Niejedna może już tu wiosna była; A myśmy nawet nie zauważyli, By nas jutrzenka w porę uprzedziła, Trzeba firanki uchylić. Padał deszcz. Poprawiając płomień, co się skrzywił U lampy, w czerwonym słońcu takiej bladej, Siedzieliśmy znów i czekali cierpliwi Jasnej wiosny, która ma nadejść. Pawet Hertz Ballada o dobrach nieruchomych Kiedy rzeka przybiera, niektórzy chronią się, uciekając na wzgórza; [ Pobierz całość w formacie PDF ] |
Podobne
|